نقد و بررسى مکاتب اخلاقى

وزيري، گالينگور، 368 صفحه، چاپ اول 1384، چاپ ششم 1398.

كتاب حاضر، مجموعه درس‌هاي حضرت استاد درباره فلسفه اخلاق است كه توسط جناب حجت‌الاسلام آقاي احمدحسين شريفي نگارش يافته و به همت انتشارات مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره) چاپ و منتشر شده است. اين كتاب كه در سه بخش و يك نتيجه‌گيري تدوين شده، مكمل بحث‌هاي مطرح شده در كتاب «فلسفه اخلاق» معظم‌له مي‌باشد.

اين كتاب در ابتدا به دسته‌بندي مكاتب و نظريات اخلاقي پرداخته و براساس آن، بخش‌هاي ديگر را سامان داده است. بخش‌هاي سه‌گانه اين كتاب شرح و توضيح مكاتب غيرواقع‌گرا، واقع‌گراي طبيعي، و مكاتب واقع‌گراي مابعدالطبيعي است. با توجه به موضوع هر بخش‌، هر فصل از كتاب به تاريخچه پيدايش يك مكتب اخلاقي، اصول و مباني آن و توضيح مفاهيم كليدي آن مكتب، اشاره مي‌كند، و در نهايت با نمايش مختصات كلي، آن مكتب را به آوردگاه بررسي و نقد فرامي‌خواند و ابعاد، نقاط قوت و ضعف آن را بيان مي‌دارد.

از اين جمله مي‌توان به بررسي و نقد مكاتبي چون: احساس‌گرايي، توصيه‌گرايي، جامعه‌گرايي، قراردادگرايي، لذت‌گرايي، سودگرايي و ... اشاره كرد. در پايان نيز در فصلي مشروح، نظريه اخلاقي اسلام را، با اشاره به جايگاه عقل، تجربه و وحي در حكم اخلاقي، معيار ارزش‌گذاري افعال اخلاقي، نقش اختيار و انتخاب آگاهانه در ارزش اخلاقي و بيان اصالت روح و مراتب طولي و عرضي آن، نقش نيت در تكامل نفس و نيز توضيحاتي درباره انتزاعي دانستن مفاهيم اخلاقي و اخباري دانستن حقيقت جمله اخلاقي، شرح مي‌دهد. در بخش نتيجه‌گيري هم عناصر اصلي نظريه اخلاقي اسلام، معناي قرب به منزله كمال نهايي انسان، و ويژگي‌هاي نظام اخلاقي اسلام بيان مي‌شود.