مباحثى درباره حوزه

رقعي، شوميز، 240 صفحه، چاپ اول 1376، چاپ هفتم 1397.

اين كتاب مجموعه‌‌اى ارزشمند و پربار، برگرفته از سخنرانى‌‌ها و مصاحبه‌‌هاى حضرت استاد درباره روحانيت و حوزه مي‌باشد كه با تلاش واحد مجموعه آثار مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(ره) تدوين و به همت انتشارات آن مؤسسه  چاپ و منتشر شده است.

اين كتاب در هشت بخش به مباحث ذيل مى‌‌پردازد:

بخش اول درباره موضوع اسلام و روحانيت است كه ابتدا در آن به برخى از ويژگى‌‌هاى اسلام و از آن جمله اصالت و صلاحيت كامل آن براى تأمين سعادت فردى و اجتماعى انسان اشاره مى‌‌شود. سپس لزوم آموختن هرچه بيشتر حقايق اسلام مورد تأكيد قرار مى‌‌گيرد و آمادگى دنيا براى پذيرش اسلام گوشزد مى‌‌شود. استاد در ادامه بر لزوم شناخت و معرفى صحيح اسلام براى جبران تقصيرها و قصورهاى گذشته و پرهيز از كجروى‌‌هايى كه احياناً در معرفى اسلام صورت گرفته، تأكيد مى‌ورزند.

در بخش دوم، فلسفه وجودى و جايگاه روحانيت به بحث گذاشته مى‌‌شود. در اين بحث، مسايلى از قبيل: فلسفه وجودى و ارزش روحانيت و نكاتى كه به رشد و شكوفايى اين ارزش كمك مى‌‌كنند، جايگاه روحانيت پيش از انقلاب، حوزه و روحانيت پس از انقلاب، و ضرورت حفظ جايگاه روحانيت در ميان مردم، مورد بحث و بررسى قرار مي‌گيرد.

بخش سوم درباره وظايف روحانيت سخن مى‌‌گويد و بر وظايفى از قبيل شناخت اسلام، شناخت نيازهاى جامعه، تبيين و پاسدارى از اسلام، شرايط لازم براى روحانى، و تبليغ دين تأكيد مى‌ورزد.

در بخش چهارم پيشنهاداتى درباره حوزه مطرح مى‌‌شود. ابتدا پيشنهادهاى كلى در مورد وضعيت برنامه و دروس حوزه، وظايف نظام آموزشى حوزه، ضرورت توسعه كمى و كيفى حوزه براى پاسخ‌گويى به مسائل و شبهات بيان مى‌‌شود. سپس حضرت استاد در زمينه رشته‌‌هاى تحصيلى فقه و اصول، فلسفه و تفسير توصيه‌‌هايى مى‌‌فرمايند. آن‌‌گاه براى رونق بخشيدن به بخش تحقيقات علمى در حوزه، شش پيشنهاد عرضه مى‌‌شود، و در نهايت طرح جامع پيشنهادى معظم له براى اصلاح برنامه درسى حوزه در جهت كسب توانايى در پاسخ‌گويى به نيازهاى دينى جامعه و ايفاى رسالت نشر معارف اسلامى در سراسر جهان و نيز به منظور ايجاد تحولات كمى و كيفى در برنامه‌‌هاى درسى و تحقيقاتى حوزه، مطرح مى‌‌گردد.

بخش پنجم در موضوع حوزه و فرهنگ مباحثى درباره حوزه و انقلاب فرهنگى و وظيفه حوزه در قبال تهاجم فرهنگى مطرح مى‌‌سازد.

بخش ششم که با عنوان «حوزه و دانشگاه» است، بحث‌‌هايى درباره وحدت حوزه و دانشگاه و علل عدم تحقق كامل آن، و نيز درباره مقايسه حوزه و دانشگاه ارائه مى‌‌كند.

بخش هفتم از حوزه و كاستى‌‌ها و خطرها سخن مى‌‌گويد، و بالاخره بخش هشتم كتاب به بيان توصيه‌‌هاى اخلاقى استاد در زمينه خودسازى و تزكيه و تهذيب نفس، اخلاص، ارتباط با خدا و توسل، زهد و ساده‌‌زيستى، استفاده از لحظات عمر و اهميت دادن به تحصيل اختصاص يافته است.