مقدمه معاونت پژوهش

حقيقت، اصيل‌ترين، جاودانه‌ترين و زيباترين راز هستي و نياز آدمي است كه سلسله مؤمنان و عالمان صادق چه جان‌ها كه در راه آن نباخته، و جاهلان و باطل‌پرستان چه توطئه‌‌ها و ترفندها كه براي محو و مسخ آن نساخته‌اند. چه تلخْ‌واقعيتي است مظلوميت حقيقت، و چه شيرينْ‌حقيقتي است اين وا‌‌‌‌قعيت كه در مصاف هميشگي حق و باطل، حق سربلند و سرفراز است و باطل از بين‌رفتني و نگونسار. اين والا و بالانشينيِ حقيقت، گذشته از سرشت حق، وامدار كوشش‌هاي خالصانه و پايان‌ناپذير حقيقت‌جوياني است كه در عرصه نظر و عمل كمر همت محكم بسته و از دام و دانه دنيا رسته‌اند و در اين ميان، نقش و تأثير اديان و پيامبران الهي، ـ به‌ويژه اسلام و پيامبر اكرم(صلى الله عليه وآله) و جانشينان برحق و گرامي او(عليهم السلام) ـ برجسته‌ترين است.

دانشمندان نام‌آور شيعه رسالت خطير و بي‌نظير خويش را بهره‌گيري از عقل و نقل و غوص در درياي معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقيقت از سيره آن پيشوايان و عرضه آن به عالم بشري و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمت‌پرستان حقيقت‌گريز دانسته و در اين راه ديده‌ها سوده

و جان‌ها فرسوده‌اند. اكنون در عصر بحران معنويت كه دشمنان حقيقت و آدميت هر لحظه با توليد و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتاري و ديداري و به‌كارگيري انواع ابزارهاي پيشرفته سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در عرصه‌هاي گوناگون براي سيطره بر جهان مي‌كوشند، رسالت حقيقت‌خواهان و انديشمندان حوزوي و دانشگاهي، به‌ويژه عالمان دين، بس عظيم‌تر و سخت دشوارتر است.

در جهان تشيع، پژوهشگران حوزوي در علوم فلسفي و كلامي، تفسيري و حديثي،  فقهي و اصولي و مانند آن كارنامه درخشاني دارند و تأملات ايشان بر تارك پژوهش‌هاي اسلامي مي‌درخشد. در زمينه علوم طبيعي و تجربي و فناوري‌هاي جديد نيز پژوهشگران ما تلاش‌هايي چشمگير كرده، گام‌هايي نويدبخش برداشته و به جايگاه درخور خويش در جهان نزديك شده‌اند و مي‌روند تا با فعاليت‌هاي روزافزونشان مقام شايسته خويش را در صحنه علمي بين‌المللي بازيابند؛ ولي در قلمرو پژوهش‌هاي علوم اجتماعي و انساني تلاش‌هاي دانشمندان اين مرز و بوم آن‌گونه كه شايسته نظام اسلامي است به بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظريات ديگران بسنده كرده‌اند. در اين زمينه كمتر مي‌توان ردّ پاي ابتكارات و به‌ويژه خلاقيت‌هاي برخاسته از مباني اسلامي را يافت و تا رسيدن به منزلت مطلوب راهي طولاني و پرچالش در پيش است. از اين روي، افزون بر استنباط، استخراج، تفسير و تبيين آموزه‌هاي ديني و سازماندهي معارف اسلامي، كاوش در مسائل علوم انساني و اجتماعي از ديدگاه اسلامي و تبيين

آن‌ها از مهم‌ترين اهداف و اولويت‌هاي مؤسسات علمي به‌ويژه مراكز پژوهشي حوزه‌هاي علميه است.

مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(رحمه الله) در پرتو تأييدات رهبر كبير انقلاب اسلامي و حمايت‌هاي بي‌دريغ خلف صالح وي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي «مد ظله ‌العالي» از آغازِ تأسيس بر اساس سياست‌ها و اهداف ترسيم شده از سوي حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي «دامت بركاته» به امر پژوهش‌هاي علمي و ديني اهتمام داشته و در مسير برآوردن نيازهاي فكري و ديني جامعه، به پژوهش‌هاي بنيادي، راهبردي و كاربردي پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براي تحقق اين مهم، افزون بر برنامه‌ريزي و هدايت دانش‌پژوهان و پژوهشگران، در زمينه نشر آثار محققان نيز كوشيده و بحمدالله تاكنون آثار ارزنده‌اي را در حد توان خود به جامعه اسلامي تقديم كرده است.

كتابِ پيش روي، بخشي از مباحث قرآني استاد فرزانه، حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي «دامت بركاته» است كه با تلاش پژوهشگر ارجمند حجت الاسلام آقاي کريم سبحاني نگارش يافته است. هدف اصلي كتاب ارائه معارف قرآني براي جويندگان آموزه‌هاي ناب الهي است. معاونت پژوهش، دوام عمر پربركت معظم‌له و توفيق روزافزون پژوهشگر محترم اين اثر را از خداوند متعال خواستار است.

معاونت پژوهش

مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(رحمه الله)