قال علي عليه‌السلام : إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا؛ امير مومنان عليه‌السلام مي‌فرمايند: همانا براي شما بهايي جز بهشت نيست، پس به کمتر از آن نفروشيد. (نهج‌البلاغه، حکمت456)

سخن ناشر

واقعه عاشورا و كربلاى حضرت ابى‌عبد‌الله الحسين(عليه السلام) گرچه از نگاهى سياه‌ترين و ننگين‌ترين برگ تاريخ است، اما از زاويه‌اى ديگر، دانشگاهى است كه درس‌هاى مهم و فراوانى را مى‌توان از آن آموخت. به تعبيرى، يك سوى حادثه عاشورا آينه تمام‌نماى پستى و رذالت، و سوى ديگر آن، اوج تعالى و فضيلت است. عاشورا در يك چهره، مظهر نامردمى، فريب و خدعه، بى‌رحمى و قساوت، پيمان‌شكنى و خيانت، و درندگى و حيوانيت است، اما سيماى ديگر آن، جلوه‌اى تام و تمام از آزادگى، ايثار، وفا، جوانمردى، شجاعت، فداكارى، عدالت، و خداپرستى است.

درباره كربلا و عاشورا اين نكته نيز قابل توجه است كه دانش‌آموختگان اين مكتب، تنها مسلمانان و شيعيان نيستند. امام حسين(عليه السلام) گرچه به ظاهر فقط امام سوم شيعيان است، اما به واقع رهبر تمام آزادگان جهان است و عاشورا و كربلا آن حضرت را از مرزهاى ملّى و جغرافيايى فراتر برده و به چهره و الگويى فرامليتى و فرانژادى تبديل ساخته است.

گستردگى ابعاد گوناگون اين واقعه چنان عظمتى به آن داده كه با وجود گذشت نزديك به 1400 سال از آن و تحليل‌ها و بررسى‌هاى فراوانى كه پيرامون آن صورت گرفته، هنوز ناگفته‌هاى بسيارى در مورد آن وجود دارد.

طى صدها سال، عالمان، انديشمندان، محققان و سخنوران بسيارى پيرامون اين حادثه به مطالعه و بحث و ايراد سخن پرداخته‌اند، اما برگ‌هاى كتاب شرح و تفسير و تحليل اين ماجرا هم‌چنان رو به فزونى است و گويا پايانى بر آن نيست.

رهروان مكتب عاشورا و پيروان و محبان حضرت ابى‌عبد‌الله الحسين(عليه السلام) پيوسته بايد اين نكته را مد نظر داشته باشند كه كربلا و عاشورا را نبايد صِرفاً در گريه و روضه و دسته و سينه‌زنى خلاصه كرد. گرچه يك بُعد لازم در پاسداشت اين حركت، بعد مربوط به «شور» است كه در گريه و نوحه و عزادارى تبلور مى‌يابد، اما بعد مهم‌تر آن، بعد «شعور» است كه با تحليل و بررسى اين واقعه و دريافتن و آموختن درس‌هاى آن حاصل مى‌شود. عالمان و انديشمندان آگاه و هوشيار شيعه در طول تاريخ، پيوسته در تلفيق اين دو بعد تلاش كرده‌اند و وجهه همتشان اين بوده كه درس‌ها و عبرت‌هاى عاشورا و كربلا را براى مردم بيان و آنان را بر عمل به اين درس‌ها ترغيب نمايند.

آنچه پيش رو داريد، برگى ديگر از تحليل تاريخ الهام‌بخش و انسان‌ساز كربلا و عاشورا است. كتاب حاضر ويراسته‌اى است از سه سخنرانى استاد فرزانه، حضرت آيت‌الله مصباح يزدى ـ دام ظله ـ كه در محرّم سال 1383 شمسى (1426 قمرى) ايراد گرديده و توسط حجت‌الاسلام والمسلمين آقاى محمدمهدى نادرى‌قمى نگارش و تدوين شده است. اميد آن داريم كه نشر اين اثر گامى باشد، هرچند كوچك، در راستاى تعميق و گسترش فرهنگ عاشورا و مورد قبول حضرت احديت و خشنودى حضرت ولىّ‌عصر(عليه السلام) قرار گيرد.

 

انتشارات مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(قدس سره)

 

آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org