درآمد

نهج البلاغه، گلچيني از سخنان اميرالمؤمنين علیه السلام به‌‌منظور جمع‏ آوري كلمات بليغ و نمونه‏هاي بلاغت است. مستدركات(1)نهج البلاغه نشان مي‏دهد خطبه‌هاي نقل‌شده، بسيار مفصل‏تر بوده و فقط بخش‌هايي از آنها به عنوان جمله‏هاي ادبي و بليغ نقل شده است و نام آن را نهج البلاغه گذاشته‌اند؛ يعني راه و روش بلاغت و سخنوري. گزينش اين خطبه‌ها و نام‌گذاري آن به نهج البلاغه، تدبير بسيار شايسته و بجاي مرحوم سيد رضي «رضوان ‌الله عليه» بود، تا كساني كه قايل به امامت آن حضرت نيستند يا حتي چندان ارادتي به ايشان ندارند، به‌انگيزه بررسي نمونه‏هاي كلام بليغ، به اين سخنان ايشان بپردازند و غيرمستقيم، از انوار علوم اهل‌بيت(عليهم السلام) استفاده كنند.

1. مستدرك به كتابي روايتي مي‌گويند كه دربردارنده احاديثي است که متمم و تكميل‌كننده احاديث كتابي است كه پيش‌تر، فردي ديگر تأليف كرده و از چشم گردآورنده آن کتاب دور مانده، ولي شروط لازم را در پذيرش حديث (به‌نظر صاحب کتاب اصلي) داراست. اين‌نوع كتاب، هم درباب جوامع روايتي اهل‌سنت وجود دارد؛ مانند المستدرك علي الصحيحين نوشته حاكم نيشابوري كه احاديث صحيحي را كه مسلم و بخاري در كتاب‌هاي خود نياورده بودند آورده است، و هم در جوامع روايتي شيعه وجود دارد؛ مانند نهج السعاده في مستدرك نهج البلاغه اثر محمدباقر محمودي (در هشت مجلد).

نظر به اينكه مقام معظم رهبري، سال (1385 هجري شمسي) را سال پيامبر اعظم صلی الله علیه و آله ناميده‌اند و ماه مبارک رمضان تعلقي ويژه به اميرالمؤمنين علیه السلام دارد شايسته است كه شخصيت پيامبر اعظم صلی الله علیه و آله را از ديدگاه اميرالمؤمنين صلی الله علیه و آله و در آينه نهج‌البلاغهبررسي كنيم. آنچه ما خود دراين‌زمينه بگوييم، بسيار نارساست مگراينكه از درياي حكمت اهل‌بيت(عليهم السلام) به‌اندازه ظرفيت خويش استفاده کنيم؛ زيرا بهترين راه شناختن پيغمبر اكرم صلی الله علیه و آله، كلمات اميرالمؤمنين علیه السلام است.