بسيج و ويژگيهاي آن

«بسيج» حركتي است فراگير در جامعه، به سوي هدفي والا. مقصود از عبارت فوق، بيان تعريفي جامع، مانع و منطقي نيست. از اين روي، بهتر است ويژگيهاي اين مفهوم بازشناسي شود.

اولين ويژگي بسيج، «حركت» است. تفكر بسيجي با ركود و بي‌تحركي تناسب ندارد. دومين ويژگي اينكه حركتي «سريع و توفنده» است. كساني كه در جامعه حركتي كند دارند، هرچند ساكن نيستند بسيجي نيز به شمار نمي‌آيند. ويژگي سومِ حركتِ بسيج، «فراگير و جمعي بودن» آن است. اگر فرد يا گروهي كوچك، حركتي سريع انجام دهند، اين حركت بسيج نيست؛ بلكه بسيج يك حركت سريع فراگير در جامعه است. ويژگي چهارمي كه مي‌توان در اين مفهوم شناسايي كرد، «هدفمندي و انگيزه داشتنِ» اين حركت است. حركت بسيجي يك حركت كور به سوي هدفي نامعين نيست بلكه حركتي باانگيزه به سوي يك هدف مشخص و شناخته شده است. آخرين ويژگي، «فداكاري» است. بسيجي براي

رسيدن به هدف بلندي كه برگزيده است، همه چيز را كوچك مي‌شمارد، و در راه تحقق آن هدف، از بذل مال و جان و تمام تعلقاتش مضايقه‌اي ندارد.

البته با دقت در مفهوم بسيج، ويژگيهاي فرعي ديگري نيز مي‌توان يافت، اما ويژگيهاي اصليِ مطرح شده، براي بررسي تفكر بسيجي و نقش آن در تحولات فرهنگي و سياسي كفايت مي‌كند.

چنين نيست كه بسيج با ويژگيهاي خاصي تعريف شود و سپس در جامعه رهبري گردد و به اجرا درآيد. بسيج، واقعيتي است كه در جامعه ما رخ داده است، و در اين مقامْ بازشناسي مي‌شود. بسيج حركتي خودجوش بود كه از درون جامعه اسلامي پديد آمد. البته هيچ پديده‌اي بدون عامل به وجود نمي‌آيد، و شناسايي عواملي كه موجب اين حركت شد در واقع شناسايي عوامل انقلاب است،‌ كه خود بحث مستقل و جداگانه‌اي مي‌طلبد.

با شناخت ويژگيهاي بسيج و تفكر بسيجي مي‌توان تأثير و نقشي كه اين تفكر تاكنون در جامعه داشته و نيز وظيفه‌اي كه در آينده به عهده دارد، بررسي ‌كرد.