مقدمه معاونت پژوهش

حقيقت اصيل‌ترين، جاودانه‌ترين و زيباترين راز هستي و نياز آدمي است که سلسله مؤمنان و عالمان صادق چه جان‌ها که در راه آن نباخته، و جاهلان و باطل‌پرستان چه توطئه‌‌ها و ترفندها که براي محو و مسخ آن نساخته‌اند. چه تلخْ‌واقعيتي است مظلوميت حقيقت، و چه شيرينْ‌حقيقتي است اين وا‌‌‌‌قعيت که در مصاف هميشگي حق و باطل، حق سربلند و سرفراز است و باطل از بين‌رفتني و نگونسار. اين والا و بالانشينيِ حقيقت، گذشته از سرشت حق، وام‌دار کوشش‌هاي خالصانه و پايان‌ناپذير حقيقت‌جوياني است که در عرصه نظر و عمل کمر همت محکم بسته و از دام و دانه دنيا رسته‌اند، و در اين ميان، نقش و تأثير اديان و پيامبران الهي، و به‌ويژه اسلام و پيامبر اکرم(صلى الله عليه وآله) و جانشينان برحق و گرامي او(عليهم السلام)، برجسته‌ترين است.

دانشمندان نام‌آور شيعه، رسالت خطير و بي‌نظير خويش را بهره‌گيري از عقل و نقل و غوص در درياي معارف قرآن و برگرفتن گوهر ناب حقيقت از سيره آن پيشوايان و عرضه آن به عالم بشري و دفاع جانانه در برابر هجوم ظلمت‌پرستان حقيقت‌گريز دانسته و در اين راه ديده‌ها سوده و جان‌ها فرسوده‌اند. اکنون در عصر بحران معنويت که دشمنان حقيقت و آدميت هر لحظه با توليد و انتشارِ فزون از شمارِ آثار نوشتاري و ديداري و به‌کارگيري انواع ابزارهاي پيشرفته سخت‌افزاري و نرم‌افزاري در عرصه‌هاي گوناگون براي سيطره بر جهان مي‌کوشند، رسالت

حقيقت‌خواهان و انديشمندان حوزوي و دانشگاهي، به‌ويژه عالمان دين، بس عظيم‌تر و سخت دشوارتر است.

در جهان تشيع، پژوهشگران حوزوي در علوم فلسفي و کلامي، تفسيري و حديثي، فقهي و اصولي و نظاير آن کارنامه درخشاني دارند، و تأملات ايشان بر تارک پژوهش‌هاي اسلامي مي‌درخشد. در زمينه علوم طبيعي و تجربي و فناوري‌هاي جديد نيز پژوهشگران ما تلاش‌هايي چشمگير کرده، گام‌هايي نويدبخش برداشته و به جايگاه درخور خويش در جهان نزديک شده‌اند، و مي‌روند تا با فعاليت‌هاي روزافزونشان مقام شايسته خويش را در صحنه علمي بين‌المللي بازيابند. ولي در قلمرو پژوهش‌هاي علوم اجتماعي و انساني تلاش‌هاي دانشمندان اين مرزوبوم آن‌گونه که شايسته نظام اسلامي است به بار ننشسته و آنان گاه به ترجمه و اقتباس نظريات ديگران بسنده کرده‌اند. در اين زمينه کمتر مي‌توان ردّ پاي ابتکارات و به‌ويژه خلاقيت‌هاي برخاسته از مباني اسلامي را يافت و تا رسيدن به منزلت مطلوب راهي طولاني و پرچالش در پيش است. ازاين‌روي، افزون بر استنباط، استخراج، تفسير و تبيين آموزه‌هاي ديني و سازماندهي معارف اسلامي، کاوش در مسائل علوم انساني و اجتماعي از ديدگاه اسلامي و تبيين آنها از مهم‌ترين اهداف و اولويت‌هاي مؤسسات علمي به‌ويژه مراکز پژوهشي حوزه‌هاي علميه است.

مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني(رحمه الله) در پرتو تأييدات رهبر کبير انقلاب اسلامي و حمايت‌هاي بي‌دريغ خلف صالح وي، حضرت آيت‌الله خامنه‌اي «مد ظله ‌العالي» از آغازِ تأسيس بر اساس سياست‌ها و اهداف ترسيم شده از سوي حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي «دامت برکاته» به امر پژوهش‌هاي علمي و ديني اهتمام داشته و در مسير برآوردن نيازهاي فکري و ديني جامعه، به پژوهش‌هاي بنيادي، راهبردي و کاربردي پرداخته است. معاونت پژوهش مؤسسه براي تحقق اين مهم، افزون بر برنامه‌ريزي و

هدايت دانش‌پژوهان و پژوهشگران، در زمينه نشر آثار محققان نيز کوشيده و بحمدالله تاکنون آثار ارزنده‌اي را در حد توان خود به جامعه اسلامي تقديم کرده است.

کتاب پيش روي، بخشي از مباحث اخلاقي استاد فرزانه، حضرت آيت‌الله محمدتقي مصباح يزدي «دامت برکاته»، است که تحقيق و نگارش آن به خامه آقاي کريم سبحاني سامان يافته است. موضوع سلسله مباحث حضرت استاد بر اين کتاب، شرح و بررسي مناجات اول تا هشتم از مناجات خمس عشر امام سجاد(عليه السلام)، است که به‌حق ناب‌ترين معارف و آموزه‌هاي عرفاني شيعه را در اختيار جويندگان حقيقت و معرفت مي‌نهد. معاونت پژوهش دوام عمر پربرکت معظم‌له و توفيق روز‌افزون پژوهشگر محترم اين اثر را از خداوند متعال خواستار است.

معاونت پژوهش مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى(رحمه الله)