پيشگفتار
به حق مى‌توان «نظريه ولايت فقيه» را محورى‌ترين و مهم‌ترين پايه واساس نظام سياسى اسلام در عصر غيبت امام زمان(عليه السلام) دانست. نظريه‌اى كه در آخرين سال‌هاى قرن بيستم عملا كارآيى و صلاحيت دين را در اداره امور جامعه بر همگان آشكار ساخت و بنيان گذار جمهورى اسلامى ايران، حضرت امام خمينى(قدس سره) با تكيه بر اين انديشه توانستند على رغم ميل همه قدرت‌هاى استعمارگر دنيا، نظام حكومت اسلامى را ايجاد كرده و بخوبى‌آن را اداره كنند.
در حالى كه از اواخر قرن شانزدهم ميلادى به اين طرف، در مغرب زمين انديشه جدايى دين از سياست و پاسخ گو نبودن دين در رفع مشكلات اجتماعى و عدم توان آن در اداره امور جامعه از سوى دانشمندان علوم سياسى و نيز سياستمداران به شدت ترويج شده بود و ارباب كليسا نيز آن را پذيرفته بودند، يك روحانى و مرجع مسلمان دينى توانست با تأسيس يك نظام حكومتى مبتنى بر اصول، ارزش‌ها، احكام و در يك كلمه، انديشه دينى، دوست و دشمن را به حيرت وا دارد. او با تأكيد بر اين شعار كه «حكومت، فلسفه عملى تمام احكام اسلام است» و با تكيه بر اين‌كه «جمهورى اسلامى؛ نه يك كلمه كم، نه يك كلمه زياد» و حذف كلمه «دموكراتيك» از نامى‌كه براى اين حكومت پيشنهاد كرده بودند، خواست علماً و عملا نشان دهد كه «نظام جمهورى اسلامى» با
محوريت «ولايت فقيه» يك نظام دينى محض، و مستقل و منخاز از تمامى نظام‌هاى رايج موجود در دنياست كه على رغم ادعاهاى مخالفان قادر است بخوبى جامعه را اداره كند.
امروز پس از گذشت دو دهه از پيروزى انقلاب اسلامى و حاكميت اسلام و نظام ولايت فقيه در كشور عزيزمان ايران، دشمنان قسم خورده ملت و كشور ما كه به‌درستى دريافته‌اند رمز استوارى، استقلال، عظمت و سربلندى اين كشور پاى‌بندى به دين و ولايت فقيه است، با شيوه‌ها و ترفندهاى گوناگون فرهنگى سعى در تضعيف اعتقاد و تشكيك در باورها، اصول و ارزش‌هاى دينى و اسلامى مردم و جامعه ما دارند و به عنوان يكى از اهداف راهبردى خود، تضعيف «ولايت فقيه» را نشانه رفته‌اند و متأسفانه گروهى از دگرانديشان، آگاهانه و ناآگاهانه، با اعمال و رفتار و زبان و قلم خود به اين جريان كمك مى‌كنند.
ما معتقديم امروز و در وضعيت كنونى جامعه ما ولايت فقيه، عمود خيمه اسلام است و حفظ و استحكام آن مايه حيات و رونق اسلام و احكام و ارزش‌هاى اسلامى در جامعه است؛ از اين‌رو بر آن شديم تا با تبيين اين نظريه و دفاع علمى و منطقى از آن و تنوير افكار عمومى و بويژه نسل جوان و نورسته كشورمان كه ممكن است آشنايى كم‌ترى با اين نظريه و كمّ و كيف آن داشته باشد، بخشى هر چند كوچك از وظيفه دينى و الهى خود را ادا نماييم. در اين نوشتار سعى ما بر اين بوده كه ضمن رعايت اتقان و استحكام علمى مباحث، از بكار بردن اصطلاحات و استدلال‌هاى فنى و پيچيده پرهيز كنيم تا مطالب براى افرادى كه كم‌تر با بحث‌ها و اصطلاحات حوزوى و علمى آشنا هستند قابل استفاده باشد و تلاش كرده‌ايم تا آن جا كه ممكن است از قلمى ساده و روان بهره بگيريم و از
طرح مطالب در قالب‌هاى دشوار و پيچيده دورى كنيم. همچنين در پى آن نبوده‌ايم به همه ابعاد و جوانب اين نظريه بپردازيم بلكه مباحثى را كه به نظر ما مهم‌تر و بحث انگيزتر بوده‌اند طرح كرده‌ايم و به هر حال رعايت اختصار و حوصله و فرصت خوانندگان مدّنظر بوده است؛ تا چه قبول افتد و چه در نظر آيد.
در خاتمه لازم به ذكر است كه اين مجموعه، بر گرفته از سخنرانى‌ها، مقالات، كتاب‌ها و جلسات پرسش و پاسخ استاد فرزانه حضرت آية اللّه مصباح يزدى (دام ظله) است كه نگارنده آنها را تنظيم و تحقيق نموده و به رشته تحرير در آورده است. از آن جا كه نظريه ولايت فقيه، تنها يك بخش از هندسه نظريه سياسى اسلام مى‌باشد لذا علاقمندان به تبيين هر چه بيشتر و واضح‌تر نظريه سياسى اسلام مى‌توانند به دو كتاب ديگر استاد، يعنى حقوق و سياست در قرآن و نظريه سياسى اسلام (ج 1و 2) مراجعه نمايند.
اسفند ماه 1378
محمد مهدى نادرى
آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org