مقدمة ناشر

بسم اللّه الرّحمن الرّحيم

الحمدللّه ربّ العالمين وصلّي اللّه علي سيّدنا محمّد وآله الطّاهرين، لا سيّما بقيّة اللّه في الأرضين، عجّل اللّه تعالي فرجه، وجعلنا من أعوانه وأنصاره.

در برنامه‌اي كه در بخش آموزش مؤسسة در راه حق، براي تكميل برنامة جاري حوزه، به اجرا گذاشتيم، يك مادة درسي به ‌نام «معارف قرآن» درنظر گرفتيم تا موضوعات مهم قرآني را با توجه به مباحث فلسفي و علمي مربوط، به‌صورت يك نظام فكري و به‌طور فشرده، مورد بحث قرار دهيم. دراين‌راستا، بخش‌هايي از معارف قرآن كريم، تحت عناوين خدا‌شناسي، جهان‌شناسي، انسان‌شناسي، راه‌شناسي، راهنما‌شناسي، قرآن‌شناسي، و اخلاق مورد بحث واقع شد و تاكنون سه بخش اول، به‌چاپ رسيده است.

سپس درصدد بررسي موضوعات اجتماعي برآمديم و نخست به بحث پيرامون «جامعه و تاريخ» ـ كه منطقاً بر ساير مباحث اجتماعي تقدم داردـ پرداختيم و حاصل آن، همين كتابي است كه به‌وسيله فاضل ارجمند، جناب آقاي مصطفي ملكيان نگارش يافته و اينك در دسترس خوانندگان محترم قرار مي‌گيرد.

سه بخش از بخش‌هاي دوازده‌گانة كتاب، مربوط به فلسفه علوم اجتماعي است و از مفهوم جامعه، اصالت فرد يا جامعه، و قانونمندي جامعه بحث مي‌كند.

بخش‌هاي بعدي به‌ترتيب شامل اين مباحث است: تأثير جامعه در فرد، تأثير فرد در

جامعه، نقش تفاوت‌ها در زندگي اجتماعي، نهادهاي جامعه، دگرگوني‌هاي اجتماعي، تعادل و بحران و انقلاب، رهبري، جامعه آرماني، و سنت‌هاي الهي در تدبير جوامع.

مهم‌ترين معيارهايي كه براي گزينش موضوعات و ميزان گستردگي يا فشردگي مطالب درنظر گرفته شده عبارت است از: اهميت مطلب، وجود لغزشگاه‌هاي پيرامون آن، تأثير در مباحث كاربردي (مانند شناختن شرايط پيروزي انقلاب و دفع آفات و حفظ دستاوردهاي آن)، و بالاتر از همه، مقدميت براي بيان ديدگاه‌هاي قرآن كريم.

اميد آنكه اين تلاش‌ها تأثير مطلوبي در بهبود برنامه‌هاي درسي حوزه‌هاي علميه و ارتقاي سطح فرهنگي جامعه اسلامي داشته باشد و مقبول درگاه الهي واقع شود و رضايت حضرت ولي‌عصر ـ ارواحنا فداه ـ را موجب گردد.

قم ـ محمدتقي مصباح يزدي

پاييز 1367