مقدمه

امر به معروف و نهي از منکر از جمله فرايض ديني و از ضروريات اسلام است(1) که جامعه ديني را پر‌نشاط مي‌سازد، و در صورت اهتمام مردم و مسئولان به اين وظيفه شرعي، بسياري از زشتي‌ها از جامعه رخت بر‌مي‌بندد و ارزش‌هاي ديني و انساني حاکم مي‌شود. اين امر به‌قدري بديهي مي‌نمايد که حتي محققاني همچون مايکل کوک انگليسي، اين فريضه ديني مسلمانان را ستوده‌اند و خلأ چنين تکليفي را در جوامع فعلي خود، زمينه‌ساز رشد رذايل و بي‌اعتنایي آنان در برابر مفاسد و شرارت‌هاي رو به افزايش آن جوامع دانسته‌اند. مايکل کوک، شاهد واقعه‌اي زشت و ننگين در يکي از خيابان‌هاي شهر شيکاگوي امريکا و بي‌اعتنایی مردم به آن بوده است، و همين امر او را وامي‌دارد تا پس از حدود 12 سال تحقيق، و مطالعه 1700 کتاب و مقاله، که بيش از سه‌چهارم آن کتب اسلامي است، کتابي مفصل درباره امر به معروف و

1. سيدروح‌الله خميني، تحرير الوسيله، ج1، مقدمه کتاب الامر بالمعروف و النهي عن المنکر، ص397.

 نهي از منکر بنگارد.(1) چنین امری حاکي از آن است که اين فريضه ديني، که مورد غبطه غير‌مسلمانان واقع شده است، چه جايگاه رفيعي دارد و توجه به آن مي‌تواند زمينه تحقق مدينه فاضله مورد نظر انبياي الهي و امامان معصوم‰ را در جامعه اسلامي فراهم کند.

ازاين‌روی برای ترويج و توسعه اين فريضه فراموش‌شده، وظيفه سنگيني بر عهده انديشمندان و عالمان دين است تا آن را تعریف، تبیین و تشریح کنند. آيت‌الله مصباح يزدي، دامت برکاته، از جمله بزرگ‌انديشمنداني است که با توجه به اهميت و جايگاه رفيع اين فريضه، همواره در بيانات خود کوشیده‌اند تا اين دغدغه را در سطح جامعه ايجاد کنند که ترک اين فريضه، در ميان مردم و نيز مسئولان نظام، چه تبعات شومي را در پي دارد. در اين نوشتار تلاش خواهد شد تا با توجه به بيانات ارزنده ايشان در آثار مختلف چاپ‌شده و نيز سخنراني‌هاي مختلف، تا پايان سال 1383، مجموعه مباحثي از امر به معروف و نهي از منکر گردآوري، تدوين و تحقيق گردد. گفتنی است، ايشان در اين مباحث، بيش از هر چيز، به ابعاد سياسي، اجتماعي و فرهنگي اين فريضه توجه کرده‌اند و از‌این‌روی تفاوت‌هايي در چگونگی طرح مباحث از سوي ايشان با بيان فقهاي عظام در کتب فقهي وجود دارد. اميد  است نشر اين کتاب، گامي در مسير احياي اين فريضه فراموش‌شده در جامعه باشد.

1. ر.ک: مايکل کوک، امر به معروف و نهي از منکر در انديشه اسلامي، ج1، ص9ـ‌21.