قال الصادق(عليه السلام): اِنَّ العُلماءَ وَرَثَةُ الانبياءِ.(1)
امام صادق(عليه السلام) فرمود: عالمان ميراث‌داران پيامبران هستند.
حيات فكرى، فرهنگى و معنوى جامعه به عواملى بستگى دارد كه وجود مشاهير و عالمان يكى از اين عوامل به‌شمار مى‌رود، ملّتى كه از وجود دانشوران و بزرگان علم و معرفت بهره برده است زنده و پوياتر به مسير هدايت و بصيرت گام مى‌نهد.
تكريم انديشمندان متعهد كه كوشش‌هاى علمى و خردورزى خود را در جهت رشد معنوى و ايمانى جامعه بكار گرفته‌اند جويبار فضل و فضيلت را در دشت تشنه‌ى انسانيت جارى مى‌سازد.
يكى از مصاديق اين عالمان ربّانى در عصر اخير علامه سيد محمدحسين طباطبايى(رحمه الله) مى‌باشد. او به راستى در زمره‌ى ستارگان فروزان آسمان حكمت و معرفت است كه تاريكى‌هاى نگران‌كننده را زدود، ارزش‌هاى والا را پاسدارى كرد و به مردم شناسانيد، حيات معقول را تفسير كرد، لحظه‌اى از كرانه‌ى قرآن و عترت دور نگرديد و مرزهاى مقدس ارزشمندترين سرمايه‌هاى انسانى يعنى ايمان و تقوا را از گزند
1. اصول كافى، ج 1، كتاب فضل العلم، باب 2، حديث دوم.
توفان‌هاى تهاجم و يورش‌هاى خفاشان شب‌پرست مصون نگاه داشت و در اين راه تلاشى فراوان نمود و مرارت‌هايى گران ديد و از لذّت‌هاى بدنى و آسايش‌هاى زندگى عادى و كامروايى‌هاى متداول چشم پوشيد.
او در حالى كه به سلاح پارسايى و توكّل مُسلّح بود برپا خاست و با خامه‌ى پرتوان و همّت والايش آثارى گران‌سنگ را به رشته‌ى تأليف درآورد كه نه‌تنها مورد استفاده‌ى عموم مردم بلكه ماخذ و منبعى براى دانشوران ديگر به‌شمار مى‌رود، در نوشته‌هايش علاوه بر تقيّد و تعهد قرآنى و التزام به باورهاى ملكوتى اسلام، ابتكار، خلاقيت و نوآورى‌هاى فوق‌العاده‌اى مشاهده مى‌گردد.
آن بزرگمرد عرصه‌ى انديشه و بينشِ ژرف، شاگردان برجسته‌اى پرورش داد كه هر كدامشان مشعل‌داران بزرگ در جامعه اسلامى به‌شمار مى‌روند. زيربناى فكرى و فرهنگى انقلاب اسلامى ايران را شاگردان امام خمينى و اين فيلسوف فرزانه و مفسّر گرانمايه غنا بخشيدند و بعد از پيروزى اين نهضت بزرگ شيعى به رهبرى امام خمينى(رحمه الله) پرورش‌يافتگان رهبر انقلاب و علامه طباطبايى با تلاش‌هاى علمى و پژوهش‌هاى مداوم جامعه‌ى مسلمان را از چشمه‌هاى جوشان انديشه اسلامى بهره‌مند ساخته و مى‌سازند.
پس سزاوار است كه شيعيان به اين قلّه‌ى رفيع افتخار كنند و به دانش سرشار، پارسايى، وارستگى، و مجاهدت‌هاى علمى او مباهات نمايند و آثار ارزشمند و تلاش‌هاى ارجدارش را قدر نهند.
نوشتارى كه پيش روى خوانندگان است، برگرفته‌اى از مقالات، سخنرانى‌ها و مصاحبه‌هاى استاد آيت‌الله محمدتقى مصباح يزدى، درباره‌ى علامه طباطبايى است كه نگارنده افتخار تدوين و تبويب آن را در شش فصل بدست آورده‌ام و براى روشن شدن برخى مفاهيم رجالى، تاريخى و پاره‌اى كتاب‌شناسى‌ها، در پاورقى توضيحاتى را ذكر نموده‌ام. البته نگارنده مصداق اين عبارت هستم كه: «اُحِبُّ الصالحين ولَسْتُ مِنْهُمْ لَعَّلَ الله يَرزُقُنى صلاحا» و در خاتمه سروده‌ى حافظ را ترنّم مى‌نماييم:
جان پرور است قصه‌ى ارباب معرفت *** رمزى برو بپرس، حديثى بيا بگو
والسّلام
غلامرضا گلى زواره ديماه 1385
آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org