قال علي عليه‌السلام : إِنَّهُ لَيْسَ لِأَنْفُسِكُمْ ثَمَنٌ إِلَّا الْجَنَّةَ فَلَا تَبِيعُوهَا إِلَّا بِهَا؛ امير مومنان عليه‌السلام مي‌فرمايند: همانا براي شما بهايي جز بهشت نيست، پس به کمتر از آن نفروشيد. (نهج‌البلاغه، حکمت456)

 

بسم‌الله الرحمن الرحيم

الحمدللّه ربّ العالمين، والصلوة والسّلام علي خير خلقه محمد وآله الطاهرين، لاسيّما بقيّة‌ الله في الارضينعجل الله تعالي فرجه الشریف وجعلنا من اعوانه وانصاره.

عقايد و انديشه‌هاي بنيادي، پايه و اساس هر نظام ارزشي و هر ايدئولوژي منسجم را تشكيل مي‌دهد و آگاهانه يا نيمه‌آگاهانه در شكل‌گيري رفتار انسان‌ها اثر مي‌گذارد. ازاين‌روي، براي برقراري و تحكيم نظام ارزشي و رفتاري اسلام بايد مباني عقيدتي آن ـ‌كه ريشه‌هاي اين درخت تنومند و پربركت به‌شمار مي‌رودـ در دل‌ها پابرجا شود تا همواره ميوه‌هاي شيرين و گوارايش را به بار آورد و سعادت و خوشبختي دو جهان را تأمين كند.

به همين جهت، دانشمندان اسلامي از نخستين قرن ظهور اسلام به تبيين عقايد اسلامي در شكل‌هاي گوناگون و با شيوه‌هاي مختلف پرداختند و از جمله، علماي كلام، كتاب‌هاي كلامي را در سطح‌هاي متفاوت تدوين كردند. در عصر جديد هم با توجه به شبهات نوظهور، كتاب‌هاي عقيدتي مختلفي نوشته و در دسترس همگان قرار داده شده است. اما غالباً اين‌گونه كتاب‌ها در دو سطح كاملاً متفاوت نگارش يافته است: يكي در سطح عمومي با بيانات ساده و توضيحات فراوان؛ و ديگري در سطح تخصصي با بيانات پيچيده و عبارات سنگين و اصطلاحات علمي. در اين ميان، جاي كتاب‌هايي كه براي تدريس در سطح متوسط، مناسب باشد، خالي مانده، و سال‌هاست كه مدارس ديني احساس نياز شديد به چنين متون درسي مي‌كنند.

ازاين‌روي، به پيشنهاد مسئولان محترم سازمان تبليغات اسلامي و با كمك گروهي از فضلای مؤسسة در راه حق، اقدام به تهية اين كتاب كرديم كه ويژگي‌هاي آن ازاين قرار است:

1. سعي شده مطالب كتاب با ترتيب منطقي تنظيم شود و در حد امكان، براي تبيين مسائل به مطالب آينده حواله داده نشود؛

2. كوشيده‌ايم تا مي‌توانيم از عبارات روشن و ساده استفاده كنيم و از به كار گرفتن اصطلاحات پيچيده و عبارات دشوار پرهيز نماييم و نيز زوديابي معاني را فداي پيرايه‌هاي ادبي نسازيم؛

3. سعي كرده‌ايم براي اثبات مطالب، از دليل‌هاي متقن و نسبتاً روشن، بهره بگيريم و از انباشتن دلايل متعدد و احياناً سست بپرهيزيم؛

4. نيز كوشيده‌ايم از توضيحات زایدي كه موجب خستگي دانشجويان مي‌شود، پرهيز كرده، ايجاز مطلوب را رعايت كنيم؛

5. چون اين كتاب براي تدريس در سطحي متوسط در نظر گرفته شده است از آوردن استدلالات عميق و پيچيده كه نياز به آشنايي با فلسفه يا تفسير يا فقه‌الحديث دارد خودداري، و در موارد ضرورت، به تبيين مقدمات لازم، بسنده كرده‌ايم و تكميل و بررسي ديگر ابعاد مسائل را به كتب ديگر حواله داده‌ايم تا شوق ادامه تحصيل و تحقيق را در دانشجو برانگيزد؛

6. محتواي كتاب به‌صورت درس‌هاي جداگانه، تقسيم، و به‌طور متوسط، خوراك يك جلسه، در يك درس گنجانيده شده است؛

7. بر نكات مهم بعضي از دروس، در درس‌هاي آينده تأكيد شده و گاه اين نکات تكرار شده‌اند تا بهتر در ذهن دانشجو جاي‌ گيرند؛

8. در پايان هر درسي سؤالاتي طرح شده كه كمك شاياني به بهتر آموختن مي‌كند؛

9. بي‌شك، اين كتاب نيز خالي از ضعف نخواهد بود و اميدواريم با استفاده از انتقادات و پيشنهادهاي استادان محترم، برخي از آنها در چاپ‌هاي بعد اصلاح شود.

به اميد آنكه اين خدمت كوچك در پيشگاه مقدس حضرت ولي عصرعجل الله تعالي فرجه الشریف مورد قبول واقع شود و به‌عنوان اداي بخشي از ديون ما به حوزة علميه و شهداي والامقام پذيرفته گردد.

محمدتقي مصباح يزدي

قم‌ـ شهريور 1365 شمسي

آدرس: قم - بلوار محمدامين(ص) - بلوار جمهوری اسلامی - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمينی(ره) پست الكترونيك: info@mesbahyazdi.org